Het woar in der moant October van het joar 1888. Reeds houw ich het geboortedurp, het doew zoeh vreedzaam en kalm doch interessant Hehle --- noew ing groete sjtat in wording woh alle kalmte en rust is verdwiehne, ing plaatsj va wirke en sjwoege ee jachtveld noh geld en goot --- verloate en wonde te Tilburg. Durch der in dat joar prechtige nohzoehmer aagelokt, woar ich innige daag doh op vacantie wie me dat neumt. Het woar precies vief joar geleje dat ich op ing wandeling der 'Koehp va Hehle' in der Klummenderberg houw aangetroffe en heh mich doew onger angere zieh deelnumme an der tocht met Napoleon in Roesland vertelde, welk verhoal ich destieds in der Hehlische Almanak houw gesjrieve.
Gee behter tiedverdrief wiehtende, ging ich 's nommedaags miene hoechgesjatte vrunk en oaht vioelliehrmeester der Heehr Fr. Hennen op het Kastiehl Sjtriethage bej Welte ins opzeuke. Ich makde evvel de wandeling uhver gen Linge, durch Bensrao, langs gen Roehsj, vuurbej de Doohm --- het ins gewehze jagsjlot va Keezer Karel --- um de vrouw Sjtiefs dat heesj de bekende herberg, reks te loate likke en 't oat kirksjke links --- jaomer dat ze 't antiek klummelke mit zieng sjoen herinneringe hant afgebrohke --- um zoeh noh 't kastielke te wandele, woh ich, der ins in Ingeland zoe beruumde Violist, dacht te vinge, op der Welterwejer in het sjutje of bootje, lehzende of componeerende.
Wie ich de Doohm vuurbej bin um het wirklich idillisj Welte in te tippele, bemerk ich ee ermziehlig en bouwvellig huuske mit sjtruudaak, worin grellig veul loamer. Vuur het huuske op ing hoote bank zit ee oath versjrummeld menke, noh sjatting wiet in de nuhgentig joar. [picture plaatje #1] Heh houw noch de kotte boks mit der doevesjlaag aah, ee paar klompe aggen veuth, in blauw hemsmouwe, oppene kop de sjlaopsmutsj mit 't fluske draa dat op 't rechte oer hong en iggen heng inne roehzekranz. Ich woeth durch de antieke versjiening onwillekuhrig getroffe, want ze doog mich ander Koehp van Hehle dinke. --- Zow 't meugelig zieh dat deh noch leèhft en noew hej e Welte wont?
Ich gong kotter naor 'm tow tot vlak bej 'm, zonder dat heh mich gewaar woeht; zoeh verdeept woar heh in het gebed. "Noew noch ee gesetz (tientje) vuur der Napolejong," huurde ich 'm lispele. Dit goof mich uhvertuging dat 't wirklich der Koehp van Hehle zow zieh. Geleuve kos ich 't benoh neet. Vuur innige joare noch flink en noew wiej inne oetgebrende kluut of turf deh op het oettree-valle is. En dat der ins zoe sjterke Koehp van Hehle!
Doh zuut me dat hej op eeht alles vergenklich is. Vuur joare geleje zoeh sjterk wie drej peeht en durch ginnen duhvel te bendige en noew konne zien eege beeh hum neet mieh drage.
Ich sjprook hum aa en zaan helop: "Dag Koehp." Heh kiekt ins onversjillig op of wentte ing vloeh in ee oehr houw en zeeht: "Weh bist doe." Ich zaahn: "Doe zols mich waal neet mieh kinne; maar vuur vief joar has de mich ins dien interessante gesjiechte van der kreeg in Roesland verteld." "Iejaah, vuur vief joar woar ich noch inne angere kehl en noch iesj drej-en-nuhgentig joar. 't Is noew versjliehte werk; ich bin pamp op en murg vuur de piehringe."
--- Doe kons evvel nog mennig joar gooh," bemerk ich. "Nee man," zeeh heh, "der letste winkter is mich te grellig an de priej gewehs; maar 't is mich ooch kappes. Dat mich der man mit de zeehs maar kunt hohle. Hej han ich doch ging sjpas mieh. Ming ouw vrung wiej der Napolejong, der Neij, der Bamberg en honderd angere, zint doch allemoahl al opgerukt. --- Wen ich doh bohve maar weer mit hun bejeneeh kom, dan is mich alles ouwe leem." "Doh is ginne twiefel aa," zaan ich, "Want iggen Hiehmel komme die groehte helde weer allemaol zame." Heh kiekt evvekes op en vroagt: "Zow der Blücher en der Kniesoehr (Gneisenau wool heh zaage) der ooch komme?" Ich zaan: "Dat dink ich waal." --- "Nee," reupt heh doew in erger, dan wil ich der neet zien of de sjlag va Waterloo mot oppeneuits gesjlage wehde. Winne zolle vier ze dan, of ich bin der Koehp neet mieh," en heh sjtook de heng omhoeg en keek mich zoeh weust aa dat ich angs begos te kriege.
"Wiej," zaan ich noh ee oogenblik dat heh sjeen te kalmeere, "Has doe dan ooch de sjlag va Waterloo mit gemak?" --- "Maar sakkerloot," zeeht heh ergerlich, "Dan wits de ooch verduld wiehnig van de bieblesje gesjichte aaf." --- "Maar Koehp," zaan ich um 'm te bedare, "Num mich neet kohlig, ich lees wiehnig gesjiechtliche beuk. Mie gruutste vermaak is evvel wen ich durch helde uhver der kreeg huur vertelle dehze hant mit gemak. Doe zows mich dan ooch het gruutste plezeer doeh es de mich get uhver de Sjlag va Waterloo zows wille vertelle: evvel 't iehsjte sjteek der roehzekrans weg en rook ing sigaar." --- "Sigare rooke kan ich neet mieh, ich han ging teng mieh iggen moel," zeeht heh; "Maar wens te toebak has, da sjtop ich mich ing." --- "Ooch al," zaan ich en rikte 'm ee peksjke Obourg --- dat ich in deh tied bej mich houw um sigarette va te rolle en te rooke.
Heh trok de mutsj aaf en holde tussje get loemele, --- die ziehker vuur sjnoefplak most deene, -- ee sjtumpke eehde piep oeht en begos te sjtoppe, terwiel mieh toebak oppen eeht veel es in de piep ging.
Endlich is heh vehdig. Ich houw al ee sjweegelke gereed en doh sjwaamt heh of went ze in Bensrao sjinke an 't reuke woare. Dat rooke sjeen 'm goot te bevalle en heh sjmakde mit der monk wie ing sjmik mit ing neuj klasjoer. Oeht genne monk kos 'm der sjtomp neet valle, want heh houw inne knoh sjtopgare um der kotte sjtil gedrieht zoeh dik wiej inne hoesappel.
Ich zaan: "Koehp, vuur das de begins te vertelle, loate ver iesj ee glehske beer drinke," want ganz kot bej woar de herberg van de vrouw Sjtiefs. "Nee," zeeht heh, "Da liehver ee drupke." Ich ging zelf 't drupke hohle --- inne groehte wachtmeester. --- De oude sjwaat dronk mit zoeh inne sjmaak, dat 't goot deed 't aa te zieh en mit ing sjtum wie inne lampesche haan deh heesj woar, begos heh: Loester dan --- ich herinner mich dat allemoal nog zoe goot es der daag va huj, 't sjteet noch zoe kloar vuur mie versjtank wie ing sjteenoleslamp vuur ing vinster.
Al lang woar ee gemompel dat der Napolejong va dat kloemelsloak
Elba woar vot geprietsj en dat de allejeerde optrokke um
hum weer te vange. Der boekh rammelde mich um op te trekke en der
Napolejong te goh helpe, maar 't gong sjlech, doh ich 't Niehs houw
versproke mit Sintermees (St. Maarten) te trouwe. --- Ich herinner mich
dat noch wie der daag van huj. --- 't Woar der dartiende Juni en
Hehlische kirmes-dienstig. 's Moondigs woar 't sjtorme va de
sjutterej gewehs en viehr houwe de blauwe zoe
grellig geklent, --- wie ze noch melehve neet houwe gehat. --- 't Woar
tussje tien en elf 's murgens. --- Ich sjtong graat agen poaht noh
twieh hane te kieke, die zich an 't biete woare of went ze ooch
an 't sjtorme woare. Doh huur ich trampele; kiek op en weh sjteet
vuur mich?
Der Bamberg van Oake!
Inne ouwe vrunk deh mit mich in Roesland woar gewehs. Inne sjterke kehl, der beuhm oet gen eeht trok. Ich zaan: noew sjleet osse leeve Heehr der duvel de beeh kapot! Woh kunst doe huj hej? --- Koep zeht heh, --- maak dich gereet, doe mos mit. Doe zols wal wiehte wohop het sjteet. De geallejeerde trekke op mit doezende um der Napolejong, deh, wiehs de wits, hun va Elba is vot geprietsj, weer te vange en der nak te brehke. --- Viehr konne hum noew neet in der sjtiekh loate. --- Vier motte bej springe en hum ing hank goh helpe. Ich zaan, 't geet neet Bamberg, den ich han het Niehs versjproke mit Sintermees te trouwe. Dat kan doch Koehp, zeet heh, want teghe September, ich wil sjwiege va October, is der dans aafgelope. Vier ranzele de Ingelender dat het neuje naat hat, gehve de Hollender get viehse en sjwahme de Pruuse duchtig en der kroohm is gedoh. Vier sjlont ze langs geneeht en de knohke kapot dat ze melehve neet mieh opsjtont. Ich zaan, da goa ich 't iesjte evvel 't Niehs noch adieh zage. Nee, zeeht heh, mak noew ging dom tuuhn en ging umsjteng, angesj verleeze ver te veuhl tied.